Nadajnik FM 0,2mW

Jak to działa?
Układ z rysunku 1 jest chyba najprostszym nadajnikiem jaki sobie można wyobrazić. Zawiera tylko jeden tranzystor, który jednocześnie wzmacnia sygnał z mikrofonu pojemnościowego, pracuje jako generator wielkiej częstotliwości, a wzmocniony sygnał na złączu kolektor baza wytwarza modulację częstotliwości.
Montaż i uruchomienie
Mimo tak wielkiej prostoty i niewielu elementów, specjalnego omówienia wymaga wykonanie cewki w obwodzie generatora. Na fotografii 1 można obejrzeć cewki wykonane z drutu DNE 0,5 mm w emalii (najlepiej koloru różowego daje możliwość po cynowania bez żmudnego skrobania końcówek), nawinięte są one na wiertle o średnicy 4 lub 5 mm w zależności od potrzebnego zakresu pracy:
a) 94 108MHz
b) 80 95 MHz
c) 70 81MHz
d) 66 75MHz
e) 50 66MHz
Cewki w celu usunięcia efektu „dzwonienia” należy zabezpieczyć kawałkiem gąbki poliuretanowej i nasączyć parafiną. Nadajnik można zmontować na płytce drukowanej pokazanej na rysunku 2. Na fotografii 2 przedstawiony jest zmontowany układ przygotowany do uruchomienia i zestrojenia. Do uruchomienia tego i następnego układu wskazane jest wykonanie prostej sondy wielkiej częstotliwości według rysunku 3 (fotografia 3). Potrzebny będzie woltomierz o dużej rezystancji wewnętrznej, w którym do pomiarów będziemy wykorzystywali zakres pomiaru Za pomocą sondy będziemy mogli stwierdzić pracę generatora, a dokładniej mówiąc, obecność drgań wielkiej częstotliwości. Po wlutowaniu wszystkich elementów, anteny ok. 10 cm długości i sprawdzeniu montażu, możemy podłączyć krótkimi przewodami zasilanie, najlepiej baterię płaską 4,5 V (uwaga na biegunowość). Cewkę sondy zbliżamy do cewki w nadajniku miernik powinien pokazać napięcie ok. 0,2 0,5V. Odbiornik w zależności od zakresu ustawiamy w „cichym” miejscu. Wyłączamy ARCz (jeśli jest taka możliwość), a regulator głośności ustawiamy na 1/3 wartości. Potrzebny będzie jeszcze odpowiedni stroik. Wykona my go z pręcika PCV o średnicy ok. 3 mm (np. od lizaka), jeden koniec ścinamy na płasko. Tym płaskim końcem rozsuwamy delikatnie zwoje cewki w celu zwiększenia częstotliwości lub ściskamy, aby ją obniżyzć. Należy przy tym uważać, aby nie dotykać cewki palcami. Samo dostrojenie do wybranej częstotliwości poznamy po pojawieniu się częstotliwości nośnej, ewentualnie głośnym pisku towarzyszą cym silnemu sprzężeniu mikrofonu z głośnikiem przez tor radiowy. Po kilku próbach z dostrojeniem możemy włączyć ARCz, a dla sprawdzenia jakości transmisji powiedzieć coś do mikrofonu z bliskiej odległości. Antena w nadajniku nie powinna być dłuż sza niż 25cm, aby zbliżanie ręki nie rozstrajało generatora poza zakres działania ARCz. Zasięg z odbiornikiem o dużej czułości i rozłożoną anteną teleskopową może być większy niż 40m (zależy on też bardzo od napięcia zasilania oraz egzemplarza tranzystora). Jeżeli zależy nam na miniaturyzacji, cały nadajniczek wkładamy do małego pudełka, a do zasilania możemy wykorzystać np. baterię litową CR2032 lub akumulatorek „komputerowy” 3,6V/60mAh. Zresztą wszystko zależy od pomysłowości i przeznaczenia….

Wykaz elementów
Rezystory
R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1,8kΩ
R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33kΩ
R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .150Ω
Kondensatory
C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47nF
C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1nF
C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39pF
C4, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2pF
C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5pF
C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68pF
Półprzewodniki
T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BF 199 lub BF 240
Inne
L . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .w/g opisu
mikrofon elektretowy . . . . . . . . . . . . . . . . .CM−18W
Przełącznik hebelkowy